ΑΦΡΙΚΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ - ΧΑΛΙΚΟΥΤΕΣ
Μαύροι, μουσουλμάνοι Κρητικοί
«Χαλ ιλ κούτι», σημαίνει «Άφησε κάτω το κουτί» στην αραβική διάλεκτο «Φόσχι», όπως καταλήγει ο Χαρίδημος Παπαδάκης μετά από τρία χρόνια έρευνας στην Κρήτη, την Τουρκία και τη Λιβύη. Οι βορειοαφρικανοί της δεύτερης εγκατάστασης των Αφρικανών στην Κρήτη (από το 1868 και έπειτα) εργάζονταν κυρίως ως αχθοφόροι. Όταν έβλεπαν κάποιο πλοίο να πλησιάζει στο λιμάνι, έτρεχαν να σηκώσουν τις αποσκευές των ταξιδιωτών, φυσικά με το…αζημίωτο, και φώναζαν συνεχώς τόσο στους επισκέπτες , όσο και στους υπόλοιπους αχθοφόρους τη φράση «χαλ ιλ κούτι», προκειμένου να κουβαλήσουν τα κιβώτια οι ίδιοι και να πάρουν περισσότερα χρήματα.
Η Κρήτη, «σταυροδρόμι» μεταξύ τριών ηπείρων, αποτέλεσε διαμετακομιστικό σταθμό για τους μαύρους σκλάβους, ενώ εμπόριο σκλάβων γινόταν επί Τουρκοκρατίας σε όλες τις πόλεις του νησιού. Στο Ηράκλειο, στα Τελάλικα (η σημερινή πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου, τα Λιοντάρια), στα Χανιά στην οδό Νόελ και στην οδό Ποτιέ, ενώ στο Ρέθυμνο πιθανολογείται ότι το εμπόριο σκλάβων γινόταν στην περιοχή της πλατείας της Κρήνης Ριμόντι και κοντά στο λιμάνι. Η δεύτερη μαζική μεταφορά γίνεται κατά την περίοδο 1830-40 με την αιγυπτιοκρατία, κατά τη διάρκεια της οποίας Αφρικανοί που υπηρετούν στον στρατό του Μεχμέτ Αλή έρχονται στην Κρήτη ως μάχιμοι ή βοηθητικοί δούλοι και παραμένουν στο νησί ως απελεύθεροι σκλάβοι, μετά το 1840, δημιουργώντας χωριό έξω από τα τείχη των Χανίων, το Κουμ Καπί («Πύλη της Άμμου»).Από το 1868 και για δύο και πλέον δεκαετίες, η τουρκική διοίκηση της Κρήτης εγκαθιστούσε βορειοαφρικανούς σε μεγάλες πόλεις του νησιού με απώτερο σκοπό να αφελληνίσει την Κρήτη και να προκαλέσει δημογραφικό ζήτημα. «Η άφιξη των βορειαφρικανών γίνεται πολύ έντονη το 1892, οπότε είχαμε εβδομαδιαίες αφίξεις. Θεωρήθηκαν από τον τοπικό τύπο ως άτομα επικίνδυνα στη δημόσια υγεία, ρυπαροί, ακάθαρτοι, που τριγύριζαν ζητιανεύοντας και κλέβοντας και θεωρούσε ότι είναι επιτακτική ανάγκη οι αρμόδιοι να τους εμποδίσουν να αποβιβάζονται στο νησί» όπως αναφέρει στο βιβλίο του ο Χαρίδημος Παπαδάκης. Οι αφίξεις συνεχίζονται έπειτα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς Αφρικανοί οικονομικοί μετανάστες έρχονται στην Κρήτη, ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο. >>>>>>>>>
Λίνα Λαγουδιανάκη
Το πλήρες άρθρο στο τεύχος 102 των ΣΤΙΓΜΩΝ
Κείμενο και φωτογραφίες από αυτή την σελίδα μπορούν να αναπαραχθούν κατόπιν συνεννόησης με τον εκδότη (niko@stigmes.gr) και με αναφορά στην πηγή ως: "από τις ΣΤΙΓΜΕΣ, το Κρητικό περιοδικό" με σύνδεση στο http://stigmes.gr
Πριν από 7 χρόνια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου