ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΑΠΟ ΚΡΗΤΗ

Περπατώντας την Κρητική παράδοση
TO BAΪ ΤΟΥ ΛΙΒΥΚΟΥΜπροστά μου απλώνεται το Λιβυκό μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι μου. Εκεί που ερωτοτροπούν ο ουρανός κι η θάλασσα, στο αξεδιάλυτο σμίξιμό τους. Και πιο κάτω οι "αμμούδες" της Αφρικής, όπως τις αποκαλεί ο Νίκος Καζαντζάκης. Πίσω μου δεσπόζουν οι άγριες πλαγιές των νότιων Αστερουσίων, πάνω από παλιές ακτογραμμές και παλιά επίπεδα της θάλασσας.
Κι εγώ μόνος μου πάνω σε ένα ψηλό θαλασσόβραχο στην άκρη της θάλασσας, να κοιτάζω μια τον ορίζοντα και μια το γεροβοσκό που έφυγε για να πάει να "ξεσταλίσει" τα ωζά του, όπως μου ’πε, για να τα μαντρίσει και που ανηφορίζει στην πλαγιά σα ντεληκανιδάκι και που τόση ώρα μου ’λεγε διάφορες ιστορίες. Ιστορίες που τις είχε ζήσει όταν ήταν νέος, με τους Γερμανούς, τους αντάρτες και τα υποβρύχια που έπιαναν εδώ κατά τη διάρκεια της κατοχής που οι Γερμανοί είχαν κηρύξει απαγορευμένη ζώνη την περιοχή και απαγόρευαν στους κατοίκους να μπαίνουν σ’ αυτή χωρίς ειδική άδεια, το φευγιό του Ιταλού διοικητή του Λασιθίου Κάρτα που αυτομόλησε στους συμμάχους και από εδώ τον φυγάδεψαν με υποβρύχιο στη Μέση Ανατολή και ιστορίες που τις είχε ακούσει από τους παλιότερους όταν ήταν παιδί. Ιστορίες με τον θαυματουργό Άγιο Νικήτα που εδώ πιο πέρα είναι το μοναστήρι Του και τα αποτυπώματα των πετάλων του αλόγου Του πάνω σε ένα γλιστερό και απόκρημνο βράχο και ιστορίες με τους κουρσάρους που ερχόταν όποτε ήθελαν και κούρσευαν την περιοχή στα παλιά τα χρόνια. Και κάποτε βγήκαν στη στεριά για να λεηλατήσουν πάλι την περιοχή, προχώρησαν πιο πάνω, σε μια ρεματιά μ’ ένα μικρό ρυάκι, έφαγαν χουρμάδες, πέταξαν χάμω τα κουκούτσια και αυτά φύτρωσαν, δημιουργώντας ένα όμορφο φοινικόδασος που βρίσκεται λίγο πιο πέρα από το Μοναστήρι του Νοτικού Άγιου Νικήτα της κοινότητας Αχεντριά.
Λογική εξήγηση σκέφτομαι για την ύπαρξη των φοινίκων. Συνυφασμένη με τους θρύλους της περιοχής και την ντόπια παράδοση. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς την ύπαρξη αυτής της πρωτότυπης και αταίριαστης για τα ντόπια δεδομένα, όασης πρασίνου και δροσιάς μέσα στη γενική ξεραΐλα της περιοχής, που και οι αστιβίδες είναι αραιές;
Η Δασική Υπηρεσία έχει περιφράξει ένα μεγάλο μέρος του φοινικοδάσους, προστατεύοντας έτσι τους φοίνικες από τα ζώα που βόσκουν ελεύθερα στην περιοχή και από τους κατοίκους των γύρω χωριών που κάθε χρόνο, παραμονές της Κυριακής των Βαΐων τους έκοβαν για να βγάλουν την "καρδιά" τους και να πάρουν το "βαγί"– όπως το αποκαλούν – και να το πουλήσουν στη συνέχεια στις εκκλησίες, ώστε να φτιάξουν τους σταυρούς που μοιράζουν στους πιστούς ανήμερα την Κυριακή των Βαΐων. Και από τότε οι φοίνικες έχουν αναζωογονηθεί. Και όλα δείχνουν πως δε θα καταστραφούν και θα παραμείνουν.
Φοίνικες διάσπαρτοι, είτε μεμονωμένοι είτε σε μικρές συστάδες, άλλοι αυτοφυείς κι άλλοι όχι, υπάρχουν σε όλη την Κρήτη, με πιο γνωστό το Βάϊ του Λασιθίου. Αλλά τούτο το φοινικόδασος του Αχεντριά, που αγναντεύει συνέχεια το βαθύ μπλε του Λιβυκού και το αδιάκοπο ερωτοτρόπημα τ’ ουρανού και της θάλασσας, κοιτάζοντας κατά την πατρίδα του, μες την ερημιά και την αγριάδα των νότιων Αστερουσίων, ελάχιστα γνωστό στους πολλούς, αποτελεί μια έκπληξη για τον επισκέπτη και σίγουρα αποζημιώνει αυτόν που μετά το προσκύνημα στη θαυματουργή εικόνα στο σπηλαιώδη ναό του Νοτικού Άγιου Νικήτα, θα ανηφορίσει προς τα ’κει. Κι όλοι, μα όλοι οι φοίνικες κοιτάζουν προς τη θάλασσα, προς το Νότο. "Απ’ το Βοριά που φυσάει συνήθως στην περιοχή" μου λένε "έχουν πάρει αυτή την κλίση". Ίσως όμως, λέω εγώ, και από νοσταλγία προς την πατρίδα τους να κοιτάζουν συνέχεια προς τα κάτω...
Κωστής Λουλάκης
Επισκεφθείτε το CRETA FORUM και ανταλλάξετε άρθρα, απόψεις, νέα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, χρήσιμα links, ημερομηνίες εκδηλώσεων, με τους Κρητικούς όλου του κόσμου
Κείμενο και φωτογραφίες από αυτή την σελίδα μπορoύν να αναπαραχθούν κατόπιν συννενόησης με